Filmy film czarno-biały, lata 40., druga wojna światowa

Opowieść rozgrywa się w czasie agresji Niemiec na Związek Radziecki. Niemcy zajmują Lwów, gdzie od razu rozpoczynają się masowe prześladowania Żydów, którzy pozostali w mieście. Lwowianie gremialnie uciekają, także główni bohaterowie filmu: małżeństwo Raisy i Sebastian, którzy przedostają się do Warszawy. Sebastian jest Żydem, więc muszą się ukrywać. On nie wytrzymuje napięcia, popada w obłęd, choroba nasila się do tego stopnia, że stanowi śmiertelne zagrożenie nie tylko dla żony…

Jest wiosna 1945 roku, w starym zamku, gdzieś na późniejszych ziemiach zachodnich, urządza sobie kryjówkę niemiecki generał, uciekający przed nacierającą armią radziecką. Nie wie, że parę metrów pod jego stopami, na straży zgromadzonych w piwnicy beczek z winem, czuwa czerwonoarmistka, Marusia. Do tej samej warowni przypadkowo trafia również polski żołnierz – szeregowy Orzeszko, uważany przez kolegów z oddziału za nieuleczalny przypadek ciamajdy i pechowca.

Ostatni dzień wojny. Poranek pierwszego dnia pokoju. Pokazać tej szczególnej nocy losy młodego człowieka uwikłanego w okupacyjną przeszłość, zmęczonego bohaterstwem, przeczuwającego inne, lepsze życie. Cóż to za piękny temat do filmu. Tej szczególnej nocy spotyka się przeszłość z przyszłością - i zasiada do jednego stołu. Przy akompaniamencie tang i fokstrotów bohater filmu, Maciek Chełmicki, szuka odpowiedzi, jak żyć dalej - jak zrzucić dławiący bagaż przeszłości, rozwiązuje odwieczny dylemat żołnierza. Słuchać czy myśleć. A jednak Maciek zabije...

Wiosna 1945 roku. Oddziały I Armii Wojska Polskiego zbliżają się do Wału Pomorskiego. Brnąc przez błoto, zalane leśne trakty mozolnie zbliżają się do Kołobrzegu. Niemcy nie zamierzają poddać się bez walki i zacięcie bronią swych pozycji. Kompania dowodzona przez porucznika Kotarskiego, której radiowy kryptonim brzmi „Jarzębina”, bierze czynny udział w zmaganiach. Żołnierze są już zmęczeni walką. Chcą wracać do swoich najbliższych, marzą o spokojnym, cichym, własnym kawałku ziemi. Po wkroczeniu do Kołobrzegu walki toczą się o każdy dom, każdy pokój, każdy skrawek ziemi. Po ciężkim boju polscy żołnierze wypierają hitlerowców z miasta i dochodzą do Bałtyku. Niestety nie wszyscy. Nie ma wśród nich już porucznika Kotarskiego i wielu jego towarzyszy.

Połowa kwietnia 1945 roku. Armie Sprzymierzonych zmierzają nieuchronnie w stronę Berlina. Jedna z kompanii Wojska Polskiego ma za zadanie dokonać rozpoznania bojem przeprawy przez Odrę. Kompanię tworzą zaprawieni w walkach weterani jak kapral Wojciech Naróg (Wojciech Siemion), porucznik Kaczmarek (Krzysztof Chamiec). Wśród pozostałych żołnierzy są także między innymi młody AK-owiec – uczestnik powstania warszawskiego, wysiedleńcy z kresów oraz dowódca major Polak (Nikołaj Rybnikow).

Rok 1944. Przygotowywany jest zamach na gestapowca von Steibagena. Konspiracja wychodzi na jaw i Niemcy aresztują osoby odpowiedzialne. Wszyscy z wyjątkiem Frama zostają rozstrzelani. Pozwolono mu uciec, by doprowadził ich do osoby najważniejszej, Filipa.

Polska pod okupacją hitlerowską. Gdzieś na prowincji, na małej stacji kolejowej czekają pasażerowie pociągu, który uległ awarii. W pewnej chwili na stacji zjawiają się Niemcy i znajdują porzucony karabin. Nikt ze zgromadzonych nie chce się przyznać, więc dowódca żandarmerii niemieckiej postanawia, że rozstrzela co piątego pasażera...

Zbliża się koniec drugiej wojny światowej, jest luty 1945 roku. Opowieść o tym, jak partyzanci urządzili szpital… wysoko w Tatrach. Rannych partyzantów z tegoż szpitala muszą później przetransportować ratownicy GOPR. Czy im się uda?

Warszawa, październik 1944 roku. Kapitulują ostatnie oddziały powstańcze. Gubernator Dystryktu Warszawskiego Ludwig Fischer otrzymuje rozkaz zrównania miasta z ziemią. Niemcy wysadzają w powietrze kolejne budynki, zamieniając Warszawę w gigantyczne rumowisko. Ludność cywila opuszcza masowo stolicę. Młody powstaniec ANDRZEJ (Igor Śmiałowski) dostaje rozkaz pozostania w mieście… Wkrótce odbiera pierwszy rozkaz. Ma ukryć radzieckiego skoczka spadochronowego radiotelegrafistę. Pod osłoną nocy – wraz z Jankiem i Julkiem – umieszcza Rosjanina w ruinach getta. Tymczasem na terenie getta ma swoją kryjówkę PIOTR RAFALSKI (Jan Kurnakowicz). Wraz z przygarniętym bezpańskim owczarkiem przemierza codziennie ulice w poszukiwaniu wody i pożywienia. Jest świadkiem egzekucji ukrywających się Żydów. Pewnego dnia Piotr przynosi do swej kryjówki ranną dziewczynę o imieniu Krystyna. Udaje mu się usunąć kulę z rany, co ratuje dziewczynie życie. Tymczasem radziecki spadochroniarz przesyła drogą radiową wiadomości o ruchach wojsk niemieckich. Otoczony przez Niemców skierowuje ogień radzieckiej artylerii na siebie i ginie. Pewnego dnia w kryjówce Piotra dochodzi do spotkania Andrzeja i Krystyny. Oboje przedostają się przez Wisłę na praską stronę. Piotr pozostaje w ruinach. Nadchodzi styczeń 1945 roku. Piotr dostrzega Andrzeja i Krystynę w kolumnie Wojska Polskiego wkraczającego do stolicy.